जवानाने उभारले मेट्रोसाठी सरकते जिने; लष्करी जवानाचा दिव्यांगत्वानंतरही उद्योजकतेचा यशस्वी प्रवास

March 06, 2022 Marathi 0 Comments

Varad.Pathak@timesgroup.com Tweet : @VaradPathak_MT पुणे : लष्करातील जवानांना दिव्यंगत्व आले, तरी त्यावर मात करून ते यशस्वी उद्योजक म्हणून कारकीर्द घडवू शकतात, याचे आदर्श उदाहरण नायब सुभेदार जे. पी. सिंह कुशवाह (निवृत्त) यांनी घालून दिले आहे. कारगिल युद्ध संपल्यावर झालेल्या अपघातात पाठीचा कणा जायबंदी झाल्यावर कुशवाह यांनी खचून न जाता लिफ्ट व एस्कलेटर इन्स्टॉलेशन व देखभालीचा यशस्वी सेवा उद्योग सुरू केला आहे. त्या माध्यमातून त्यांनी पुण्यातील विविध मेट्रो स्थानकांवर ४२हून अधिक एस्कलेटर (सरकते जिने) बसवले आहेत; शिवाय नॉएडा, नागपूर, मुंबई मेट्रोसाठी सरकत्या जिन्यांच्या उभारणीतही मोलाचे योगदान दिले आहे. मध्य प्रदेशातील टिकमगढ येथील रहिवासी असलेले कुशवाह 'आर्मी ऑर्डिनन्स कोअर'मध्ये कार्यरत होते. कारगिल युद्ध संपल्यानंतर सप्टेंबर १९९९मध्ये ते व त्यांचे सहकारी युनिटच्या साहित्याची वाहतूक करीत होते. त्या वेळी टायगर हिलपासून १३ किलोमीटर अंतरावर असताना त्यांचा ट्रक अचानक उलटला. या अपघातात कुशवाह यांच्या पाठीचा कणा जायबंदी झाला. रुग्णालयात उपचार घेत असताना त्यांना पुण्यातील दिव्यांग जवानांच्या पुनर्वसनासाठी कार्यरत 'क्वीन मेरीज टेक्निकल इन्स्टिट्यूट'ची (क्यूएमटीआय) माहिती मिळाली. त्यांनी या संस्थेत इलेक्ट्रिशियनचा कोर्स पूर्ण केला; तसेच सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाचा व्यवस्थापन विभाग (पुम्बा) आणि 'क्यूएमटीआय'च्या एकत्रित प्रयत्नांतून चालविण्यात येणारा 'डिप्लोमा इन इंडस्ट्रिअल अॅडमिनिस्ट्रेशन अँड सर्व्हिसेस मॅनेजमेंट' आणि 'आंत्रप्रेन्युअरशीप डेव्हलपमेंट प्रोग्राम'चा अभ्यासक्रमही पूर्ण केला. त्यातून उद्योजक होण्याची प्रेरणा मिळाली, अशी कृतज्ञता ते आवर्जून व्यक्त करतात. सुमारे २३ वर्षे लष्करात नोकरी केल्यावर कुशवाह नायब सुभेदार पदावरून निवृत्त झाले. मात्र, त्यांनी इलेक्ट्रिशियन संबंधित कामे करण्यास; लिफ्ट बसविण्याची व देखभालीची कामे करण्यास सुरुवात केली. त्यातून त्यांना २०१७मध्ये दिल्लीतील नॉएडा मेट्रो स्थानकासाठी सरकते जिने बसविण्याचे काम मिळाले. ते यशस्वीपणे पूर्ण केल्यावर त्यांना मुंबई, नागपूर, पुणे मेट्रोसाठी सरकते जिने बसविण्याची कामे मिळाली. आजमितीस कुशवाह यांनी विविध शहरांत नामांकित कंपन्यांचे अंदाजे ४४० सरकते जिने बसविले आहेत. त्यात पुण्यासह विविध शहरांतील रेल्वे स्थानक, मेट्रो प्रकल्प, मॉलमधील सरकत्या जिन्यांचा समावेश आहे. अवघ्या दोन-तीन कर्मचाऱ्यांच्या साथीने कुशवाह यांनी सुरू केलेल्या या सेवा उद्योगाची उलाढाल आता दीड कोटी रुपयांवर पोहोचली असून, त्यांनी ८५ जणांना चांगला रोजगार उपलब्ध करून दिला आहे. त्या जोरावर आता स्वतःची लिफ्ट मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी उभारण्याचे त्यांचे स्वप्न आहे. 'लष्करात जवानांना विशिष्ट प्रकारचे काम करावे लागते. मात्र, बाहेरील जगात उद्योजक म्हणून काम करताना प्रचंड संघर्ष करावा लागतो; परंतु आपल्या भांडवलाचा योग्य विनियोग, परवान्यांची पूर्तता आणि कामाचे शिस्तबद्ध व्यवस्थापन केल्यास यशस्वी उद्योजकही होता येते,' असे मत त्यांनी 'मटा'शी बोलताना व्यक्त केले. पुणे शहराच्या प्रगतीच्या दृष्टीने मेट्रो प्रकल्प अत्यंत महत्त्वाचा असून, त्यामुळे शहराच्या विकासाला मोठी चालना मिळणार आहे. रस्त्यावरील वाहतूक कोंडीतून नागरिकांची सुटका होणार असून, पर्यावरणाला हातभार लागणार आहे. एक पुणेकर म्हणून या प्रकल्पाचा उभारणीत खारीचा वाटा उचलल्याचा मला सार्थ अभिमान आहे. - नायब सुभेदार जे. पी. सिंह कुशवाह (निवृत्त)